De psoas spier, vaak de “spier van de ziel” genoemd, is een van de diepste kernspieren in ons lichaam. Hij verbindt de wervelkolom met de benen en is cruciaal voor bewegingen zoals lopen, buigen en zitten. De psoas spier is echter niet alleen belangrijk voor onze fysieke balans, maar ook voor onze emotionele reacties. De spier speelt een sleutelrol in de vecht-of-vlucht-reactie van ons lichaam, wat betekent dat deze nauw betrokken is bij de manier waarop we op stress en gevaar reageren.
De link tussen de psoas spier en stress
Bij stress wordt het sympathische zenuwstelsel geactiveerd, wat het lichaam voorbereidt op actie door de psoas spier aan te spannen. Dit is handig in acute situaties, zoals wanneer je moet vluchten of vechten. Maar als deze spanning chronisch wordt, bijvoorbeeld door langdurige stress of trauma, blijft de psoas gespannen, zelfs zonder een directe bedreiging. Deze continue spanning kan leiden tot fysieke klachten, zoals lage rugpijn, stijve heupen, en vermoeidheid. De emotionele impact van deze chronische spanning kan zich uiten in angst en paniekaanvallen.
Onderzoek toont aan dat spieren, waaronder de psoas, reageren op langdurige stress door zich vast te zetten, wat het lichaam in een permanente staat van alertheid houdt. Dit kan het zenuwstelsel uit balans brengen en bijdragen aan angst en paniek.
De psoas spier en paniekaanvallen
Een paniekaanval kan plotseling en intens zijn, en veel symptomen zoals kortademigheid en hartkloppingen kunnen worden toegeschreven aan de spanning in de psoas spier. Wanneer de psoas gespannen is, kan dit het diafragma beïnvloeden, wat leidt tot oppervlakkige ademhaling. Dit soort ademhaling versterkt gevoelens van angst, omdat het lichaam onvoldoende zuurstof krijgt en het sympathische zenuwstelsel verder wordt geactiveerd. Onderzoek van het Salk Institute heeft aangetoond dat ademhalingspatronen en emotionele toestanden nauw met elkaar verbonden zijn. Veranderingen in ademhalingsfrequentie kunnen angstniveaus beïnvloeden, wat suggereert dat ademhalingsinterventies potentieel effectief kunnen zijn bij de behandeling van angststoornissen.
De verbinding tussen de psoas spier en paniekaanvallen ligt in de rol die deze spier speelt bij het reguleren van stress. Wanneer de psoas spier constant aangespannen is, blijft het lichaam in een verhoogde staat van alertheid, wat kan leiden tot zowel fysieke als emotionele uitputting.
Waarom de psoas spier trauma opslaat
De psoas is direct verbonden met ons autonome zenuwstelsel, dat verantwoordelijk is voor onbewuste processen zoals ademhaling en hartslag. Bij een traumatische ervaring spant de psoas zich aan om het lichaam te beschermen. Wanneer trauma niet wordt verwerkt, kan deze spanning blijven bestaan, zelfs als de dreiging verdwenen is. Dit zorgt ervoor dat het lichaam blijft reageren alsof het in gevaar is, wat gevoelens van angst en paniek versterkt. Onderzoek gepubliceerd in Frontiers in Psychiatry wijst erop dat negatieve lichaamsherinneringen, opgeslagen in het lichaam, kunnen leiden tot chronische fysieke spanning en emotionele symptomen zoals angst en paniek (studie: Clinical Manifestations of Body Memories).
Lichaamsgerichte therapieën voor de psoas en paniek
Er zijn verschillende therapieën die zich richten op het ontspannen van de psoas spier en het verminderen van paniekaanvallen:
1. Dynamic rebalancing
Dynamic rebalancing is een lichaamsgerichte therapie die zich richt op het loslaten van spanning en het herstellen van de balans in het lichaam. Door middel van aanraking, ademhaling en beweging helpt deze therapie om de spanning in de psoas te verminderen en het zenuwstelsel te kalmeren.
2. Yoga en lichaamsbewuste meditatie
Yoga biedt houdingen die specifiek gericht zijn op het strekken en ontspannen van de psoas spier. Door de combinatie van beweging en ademhaling helpt yoga om de spanning in de psoas los te laten en het zenuwstelsel in balans te brengen. Meditatie die gericht is op lichaamsbewustzijn kan ook helpen om spanningen op te merken en te ontspannen.
3. EMDR en andere therapieën
Naast lichaamsgerichte therapieën kunnen ook EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) en gesprekstherapie helpen bij het verwerken van trauma dat zich in de psoas heeft vastgezet. Deze methoden helpen om de emotionele wortels van spanning aan te pakken en te verwerken.
4. Somatic experiencing
Somatic experiencing is een therapievorm die zich richt op het opnieuw beleven en verwerken van trauma via het lichaam. Door fysieke sensaties te onderzoeken, helpt deze methode om spanningen in de psoas spier los te laten en het zenuwstelsel te reguleren.
Wetenschappelijk bewijs voor het belang van ontspanning van de psoas
Er is wetenschappelijk bewijs dat het ontspannen van de psoas spier kan bijdragen aan het verminderen van stress en paniek. Onderzoek naar lichaamsgerichte therapieën zoals yoga, progressieve spierontspanning, diepe ademhaling en dynamic rebalancing toont aan dat deze technieken kunnen helpen bij het herstellen van het evenwicht in het autonome zenuwstelsel, waardoor symptomen van paniek en angst verminderen. Het kalmeren van de psoas spier speelt een cruciale rol bij het verlagen van de stressniveaus en het herstellen van een gevoel van rust en controle.
De rol van de psoas spier bij paniekaanvallen
De psoas spier is meer dan een kernspier die betrokken is bij beweging; het is ook nauw verbonden met ons emotionele welzijn. Bij trauma en stress kan deze spier spanning vasthouden die kan leiden tot zowel fysieke klachten als emotionele uitbarstingen zoals paniekaanvallen. Door middel van lichaamsgerichte therapieën, zoals dynamic rebalancing en yoga, kan de spanning in de psoas worden verminderd, wat bijdraagt aan het herstel van het evenwicht tussen lichaam en geest.